Kontraktür kelime anlamı olarak eklemi çevreleyen bağ, kas ve kapsül gibi yumuşak dokuların farklı sebeplerle esneklik ve yumuşaklığını kaybetmesi, normal uzunluğundan daha kısa hale gelerek sertleşmesi ve bunun sonucunda eklemde hareket kaybı ve sertlik gelişmesi durumunu tanımlar
Vollkmann iskemik konraktürü, ekstremitelerimizdeki kas ve kemik yapıların bulunduğu kompartmanlar içindeki basınç artışı sonucu, kas ve sinirlerin oksijensiz kalması buna bağlı olarak dejenerasyonu sonrası gelişe yaygın fibrozise bağlı oluşan kontraktürdür. İskemi sonucu dokular oksijenize olamaz ve geri dönüşsüz doku kayıpları meydana gelir.
Volkman iskemik kontraktürü yenidoğan ve çocukluk çağında görülen tipler olarak ikiye ayrılır.
Yenidoğan döneminde Intrauterin emboli , kompresyon veya her iki durumun kombinasyonu sonucunda doğumun hemen sonrasında görülebilir. Farklı derecelerde cilt ve kas kaybı, iskelet anomalileri ve nörolojik defektler izlenebilir. Yenidoğanda gelişen iskemik kontraktürün tedavisi kompleks yara bakımı ve rekonstrüksiyonu gerektirir.
Ekstremite travmaları ve özellikle humerus suprakondil fraktürü ise çocukluk çağında görülen iskemik kontraktüre sebep olmaktadır. Kas kaybı ve kontraktür ile giden önkol iskemi sorunları görülmektedir.
Volkman iskemik kontraktürü sebebi nedir ve hangi durumlarda görülür?
Yenidoğan döneminde görülen Volkman İskemik Kontraktürü’nün esas sebebi kas kompartmanlarında basınç artışı ile arteryel kanlanmanın bozulması sonucu geri dönüşümsüz iskemidir. Vakaların yaklaşık %20 civarında yenidoğan inmesi (serebral emboli) saptanmıştır.
Yenidoğan hastalarda uzun süren ve zor doğum süreci, ikiz doğumları, prematürite, annede gestasyonel diabet, koagulasyon anomalileri ve amnion sıvısının azalması nedenleri ön plana çıkmaktadır. Herhangi bir genetik predispozisyon gösterilememiştir. Çocukluk döneminde döneminde görülen Volkman İskemik Kontraktürü’nün sebebi ise humerus suprakondil fraktürünün çevre dokulara ve kas kompartmanlarına yaptığı baskı sonucu basınç artışı ve kompartman sendromudur.
Volkman İskemik Kontraktürü Tanısı Nasıl Konulur?
Radyolojik görüntülemelerde kemik kaybı, osteomiyeliti görülebilir. Kas kaybı durumlarında kan ve idrar testlerinde miyoglobin değerlerinin yükseldiği saptanabilir. Fizik muayene sırasında yumuşak dokular, cilt, kaslar, eklemler, damar ve sinirler detaylı olarak değerlendirilir. En ayırıcı fizik muayene bulgusu önkol dorsalinde görülen sarı renk eskar dokusudur. Damar sistemlerinin görüntülemek amacıyla doppler ultrasonografi ve anjiografi yapılabilir. Sinir hasarı tespiti için EMG testleri kullanılabilir.
Sınıflaması Nasıl Yapılır?
Yenidoğan Volkman İskemik Kontraktürü
Tip 1: Ciltte bül (içi sıvı dolu kabarcık) mevcut, genelde dorsal kompartmanda kas kaybı mevcut, sinir hasarı görülmez, iskelet gelişimi normaldir.
Tip 2: Bül mevcuttur ve lokalize tam kalınlıkta cilt kaybı eşlik eder, dorsal ve volar kompartmanda kas kaybı, sinir hasarı görülmez, iskelet sisteminde kemiklerde orta derece kısalık görülür.
Tip 3: Büyük ölçüde tam kalılnlıkta cilt kaybı, dorsal ve volar kompartmanda kas kaybı, sinir hasarı görülmez, iskelet sisteminde orta-ağır derece kısalık görülür.
Tip 4: Büyük ölçüde ve sirkumferensiyal tam kalılnlıkta cilt kaybı, dorsal ve volar kompartmanda kas kaybı, çoğunlukla ulnar sinir hasarı, iskelet sisteminde ağır derece kısalık görülür.
Tip 5: Büyük ölçüde ve sirkumferensiyal tam kalılnlıkta cilt kaybı, dorsal ve volar kompartmanda kas kaybı, çoğunlukla ulnar sinir hasarı, iskelet sisteminde ağır derece kısalık görülür ve osteomiyelit (kemik enfeksiyonu) eşlik eder.
Ne Zaman Tedavi Edilir?
Dokuların oksijensiz kalma süresini olabildiğince azaltmak amacıyla, hastanın anestezi için herhangi bir hayatı tehdit eden durum yoksa acil girişim gereklidir.
Tedavide Amaç Nedir?
– Oksijensiz kalan ekstremitenin kurtarılması
– Ekstremitenin fonksiyonelliğini olabildiğince korumak
– Ölü dokuların temizlenmesi ilerde skar doku oluşturarak kontraktür, hareket kısıtlılığı ve enfeksiyon oluşturmasını önlemek için önemli
Nasıl Tedavi Edilir?
Bu durumda dokuların oksijensiz kaldığı zamanı en aza indirgemek için erken tanı ve girişim önem taşımaktadır. Debridman yapılarak ölü dokuların alınması, gerekli durumlarda fasyatomiler (kas içi basıncı düşürmek için ilgili bölgeye girişim) yapılabilir.
Erken dönemde defektlerin tam veya kısmi kalınlıkta cilt greftleri, lokal flepler ile kapatılması önerilmektedir. Geç dönemde ise kapatılamayan cilt defektleri kasık flebi gibi pediküllü ve serbest fleplerle kapatılabilir. Kas tendon transferleri, tendon uzatma operasyonları, sinir transferleri/onarımları inflamasyon tamamen geriledikten sonra ve maksimum hareket açıklığı yakalandıktan sonra yapılmalıdır. Kemik uzatılması tedavileri damarlı/damarsız kemik greftleri kullanılarak yapılabilir.
Çocukluk çağında humerus suprakondil kırığı sebebiyle gelişen iskemik kontraktürün ve kompartman tedavisinin erken ve doğru tedavisi ile kas,kemik ve cilt kayıpları önlenebilir veya en az seviyeye indirgenebilir. Kemik kırıkları uygun şekilde redükte edilip yerlerine oturtularak K telleri ile fikse edilir. Doğru redüksiyon sayesinde kemik kırıklarının çevre dokuya bası yaparak basınç artışı ve kompartman sendromuna sebep olması önlenir.
Ameliyat sonrasında nelere dikkat edilmelidir ?
İlgili ekstremite yapılan müdahale nedeniyle atellenir ve erken dönemde fizyoterapist ile pasif hareketler önerilir.
