Meralgia parestetika, uyluğun dış kısmında hissedilen yüzeyel ağrı, uyuşma, yanma ve karıncalanma ile karakterize, tamamen duyusal bir sinir sıkışması hastalığıdır. Bu durum, n. cutaneus femoris lateralis adı verilen ve bel bölgesinden çıkarak kasık hizasından uyluğa geçen duyu sinirinin, genellikle inguinal (kasık) bölgede sıkışması sonucu gelişir. Sinir, bu bölgede özellikle dar giysiler, kemer baskısı, aşırı kilo veya gebelik gibi nedenlerle sıkışabilir.
Hastalar genellikle uyluğun dış-yüzeysel kısmında aniden ortaya çıkan bir yanma, uyuşma, karıncalanma ya da iğnelenme hissinden yakınır. Bu şikayetler zamanla kalıcı hale gelebilir ve özellikle ayakta uzun süre kalma, yürüme ya da oturma ile artış gösterir. Bazen bu duyu bozukluğu hafif ağrı ile birlikte olabilir, ancak motor bir tutulum yani kas gücünde kayıp izlenmez. Bu, durumu diğer sinir hastalıklarından ayıran önemli bir özelliktir.
Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı, genellikle hastanın öyküsü ve tipik klinik bulgularla konur. Muayenede motor kayıp ya da refleks değişikliği saptanmaz. Sadece sinirin uylukta dağıldığı bölgede hissizlik veya ağrılı duyarlılık bulunur. EMG (elektromiyografi) testi, şüpheli ya da atipik olgularda sinir iletimini değerlendirmek amacıyla kullanılabilir. Bazı durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MR) ile diğer bel kaynaklı problemler dışlanabilir.
Tedavi, çoğu zaman konservatif yöntemlerle yani cerrahi dışı yaklaşımlarla başarılı şekilde yürütülür. Öncelikli olarak siniri sıkıştıran dış faktörlerin ortadan kaldırılması gerekir. Dar pantolonlar, korse veya kemer gibi baskı yapan giysiler bırakılmalı, varsa kilo fazlalığı azaltılmalıdır. Günlük aktivitelerde sinire bası yapabilecek duruşlardan kaçınılmalıdır. İlaç tedavisinde sinir kaynaklı ağrılara yönelik kullanılan gabapentin, pregabalin veya düşük doz amitriptilin gibi ajanlar hastaların şikayetlerini hafifletebilir. Ayrıca non-steroid antiinflamatuar ilaçlarla (NSAİİ) destek tedavi verilebilir.
Fizik tedavi uygulamaları, özellikle sinirin geçtiği bölgedeki kas gerginliğini azaltmaya yönelik esneme ve gevşeme egzersizleriyle fayda sağlar. Şikayetlerin dirençli olduğu durumlarda lokal sinir bloğu (lokal anestezik ve steroid enjeksiyonu) yapılabilir. Nadir olarak, semptomların uzun süreli ve tedaviye yanıtsız olduğu olgularda cerrahi müdahale (sinirin gevşetilmesi ya da serbestleştirilmesi) gündeme gelebilir.
Korunma, meralgia parestetikanın tekrarını önlemede önemlidir. Sıkı giyinmekten kaçınmak, düzenli egzersizle karın içi basıncını artıracak durumlardan uzak durmak, sağlıklı kiloyu korumak ve uzun süreli ayakta kalma ya da oturma pozisyonlarından kaçınmak koruyucu önlemler arasında yer alır. Erken tanı konulup, uygun yaşam tarzı değişiklikleri yapılırsa, çoğu hastada semptomlar tamamen gerileyebilir ve cerrahiye ihtiyaç duyulmadan iyileşme sağlanabilir.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri
1. Lateral Femoral Kutanöz Sinirin Dekompresyonu – Nöroliz (Sinir Serbestleştirme)
Bu yöntem, sinirin geçtiği bölgelerdeki baskının ortadan kaldırılmasını amaçlar. En sık kasık bölgesinde sıkıştığı izlenir. Sinir çevresindeki bağ dokusu, fasyal bantlar veya fibrotik yapılar dikkatlice temizlenir. Sinirin üzerindeki basınç ortadan kaldırılır ve kanlanmasını artırılarak sinir iletimi iyileştirilir. Yapılan araştırmalara göre bu yöntemle hastaların yaklaşık %63’ünde tam ağrı kontrolü sağlanmıştır .
2. Nörektomi (Sinirin Kesilmesi ve Uçlarının Geriye Alınması)
Konservatif ve dekompresif cerrahiye yanıt alınamayan, ileri düzeyde ağrısı olan hastalarda uygulanan bir yöntemdir. Lateral femoral kutanöz sinir belirlenir ve sinirin distal bölgesi cerrahi olarak kesilir. Ağrının kesin olarak ortadan kaldırılması hedeflenir. Yapılan araştırmalara göre bu yöntemle hastaların yaklaşık %85’inde tam ağrı kontrolü sağlanmıştır. Bu cerrahi girişim sonrasında duyusal iletim tamamen kesileceği için uyluk dış yan yüzünde hissiszlik gelişecektir. Ancak herhangi bir hareket kaybı olmayacaktır.
Ameliyat Sonrası Süreç
Ameliyat genellikle kısa sürer ve çoğu hasta aynı gün veya bir gün sonra evine dönebilir. Ameliyat sonrası ilk birkaç gün ödem ve geçici ağrı olabilir. Dikişler genellikle 15-20 gün içinde alınır. Tam iyileşme birkaç hafta sürebilir. Operasyon sonrası erken dönemde yavaş tempolu, kısa süreli yürüyüşler yapılması tavsiye edilir. Uzun süre oturmak, ağır kaldırmak ve öne eğilmekten kaçınılması önerilir. Operasyondan yaklaşık 1 ay sonra geç dönemde uyluk ve kalça kaslarına yönelik germe ve kuvvetlendirme hareketleri, kalça stabilitesini artıran denge ve koordinasyon egzersizleri fizyoterapist eşliğinde yapılmalıdır. Cerrahi sonrası 6. haftadan itibaren genellikle tam fonksiyonel iyileşme gözlenir; ancak bu süre kişiye göre değişebilir.
Uylukta Yanma Şikayeti (meralgia parestatica) Nedeni ile Operasyonu Yapılan Hastanın Görüşleri
